Nowy dach na starych budynkach mieszkalnych, gospodarczych czy inwentarskich to poważna inwestycja. Jak się okazuje bardzo często na zastanych budynkach mamy do czynienia z pokryciem dachowym z „eternitu”, czyli płyty azbestowo-cementowej.  Zawierają one szkodliwy dla zdrowia i środowiska azbest. Najczęściej spotkać go możemy w centralnej i wschodniej Polsce. Jest to zwykle jeszcze pozostałość z lat 50-60tych ubiegłego wieku, kiedy to przypadały złote lata eternitu. Udowodniona szkodliwość azbestu spowodowała, że na całym świecie zaczęto odchodzić od jego produkcji. W Europie już w latach 70-tych rozpoczęła ten proces Skandynawia. Później przyłączyły się do niej kolejne kraje: Włochy, Niemcy, Francja, Hiszpania czy Wielka Brytania. Również Polska dołączyła do grona państw walczących z tym problemem.  Zanim zatem położymy nowy dach, musimy najpierw usunąć szkodliwe pokrycie, co nie jest wcale takim prostym zadaniem. Dlatego należy stosować się do odpowiednich procedur. Jak zatem wymienić dach z eternitu? …

Sytuacja prawna

W Polsce od 1998 roku obowiązuje Ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest. Z kolei w roku 2002 rząd przyjął trzydziestoletni program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski. Jego celem jest wsparcie właścicieli obiektów z pokryciem dachowym zawierającym azbest i całkowite wyeliminowane niebezpiecznej substancji z otoczenia. O wysokości i zakresie udzielonej pomocy każdorazowo decyduje gmina. Mimo to w Polsce wciąż połowa wszystkich dachów domów mieszkalnych jest pokryta eternitem. Przyczyny takiego stanu to m.in. obawa przed samym procesem usuwania azbestu, koszty oraz brak wiedzy na temat dostępnych alternatyw.

Procedura usuwania dachu z eternitu

Zanim położymy nowy dach, musimy usunąć azbest. Jego wymiana na własną rękę to jeden z najgorszych i wyjątkowo niebezpiecznych pomysłów. Ze względu na szkodliwy charakter tego materiału, zaleca się powierzenie likwidacji starego dachu specjalistycznej firmie. Ta w pierwszej kolejności powinna ogrodzić i oznakować teren rozbiórkowy, zabezpieczając go przed nieproszonymi gośćmi. Listę firm uprawnionych do wykonywania takich projektów uzyskamy w lokalnym wydziale ochrony środowiska. Należy również pamiętać, iż informację o planowanym usunięciu azbestu musimy zgłosić co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem prac. Należy to zgłosić właściwemu organowi architektoniczno-budowlanemu w gminie. Ekipa usuwająca azbest zobowiązana jest do pracy w specjalnych maskach, kombinezonach, rękawicach i pokryciach butów. Przebywanie w rejonie prac nawet jako obserwator należy stosować te same procedury. Jeżeli w bliskim sąsiedztwie obiektu, z którego usuwany jest eternit, znajduje się inny budynek mieszkalny, warto poinformować jego mieszkańców o naszych planach remontowych. Dzięki temu będą mogli zabezpieczyć swój budynek, przede wszystkim uszczelnić okna.

Wymagane prace

Usuwanie azbestu zaczyna się od demontażu kalenicy, blachy kalenicowej lub gąsiorów. Dopiero później likwidujemy eternit lub inne pokrycie zawierające azbest. Sposób usuwania uzależniony jest od mocowań – wykręcenie wkrętów jest stosunkowo łatwą czynnością. Trudniejsze zadanie czeka ekipę remontową w przypadku gwoździ – najczęściej trzeba wyciągać je łapką ciesielską. Powinno się ją oprzeć na desce ułożonej w poprzek 3–4 fal. Gdy to nie pomoże, używa się zazwyczaj szlifierki kątowej. Obcina się wtedy łebki gwoździ mocujących, nie nacinając przy tym płyty. Z kolei demontaż pokrycia z płaskich płytek trudno wykonać bez ich łamania. Są one zwykle przybite do pełnego deskowania krótkimi gwoździami, których łebki nie wystają ponad powierzchnię płytek. Najłatwiejszy sposób usunięcia to połamanie ich w miejscu mocowania. Zwykle ostrym dłutem wzdłuż linii przebiegającej przez oś gwoździa. Po zdjęciu dachu warto sprawdzić stan konstrukcji wsporczych oraz wymiary przekątnych konstrukcji starego dachu. Zanim położymy nowe pokrycie należy przeprowadzić wszystkie niezbędne naprawy.

Utylizacja eternitu

Demontowanych płyt nie wolno zrzucać na ziemię, aby nie powodować rozpylania włókienek. Zamiast tego ekipa remontowa powinna posłużyć się odpowiednią zsuwnią lub używać dekarskiego przenośnika taśmowego (czyli urządzenia elektrycznego, po którym płyty mogą się przemieszczać). Po zakończeniu usuwania szkodliwego materiału, wykonawca ma obowiązek dokładnego oczyszczenia terenu robót i otoczenia z odpadów zawierających azbest. Powinien również złożyć pisemne oświadczenie o prawidłowości wykonania prac i oczyszczeniu terenu z pyłu azbestowego z zachowaniem właściwych przepisów technicznych i sanitarnych. Usunięty z dachu eternit powinien być umieszczony na palecie i dokładnie owinięty folią. Jest to niezbędne, aby na żadnym etapie transportu nie był potrzebny załadunek i rozładunek pojedynczych płyt. Do pakowania odpadów azbestowych nie wolno pod żadnym pozorem używać worków papierowych. Usunięty materiał może być utylizowany jedynie na wyznaczonych składowiskach. Tam płyty przysypywane są grubą warstwą gruntu, gdyż zawarty w nich azbest nie jest promieniotwórczy ani trujący – szkodliwy dla zdrowia jest jedynie pył azbestowy.

Wstępne koszty

Koszt usunięcia i utylizacji dachu z eternitu jest spory. Zazwyczaj waha się od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych za metr kwadratowy.  Istnieje jednak możliwość otrzymania dofinansowania z gminnego lub powiatowego wydziału ochrony środowiska. W celu uzyskania wsparcia finansowego należy wypełnić formularz. Potwierdza on zgodność zdjęcia eternitu z prawem oraz przedstawić koszty poniesione z tego tytułu.  Niestety nie każda gmina ma przeznaczone środki na pomoc finansową przy realizacji takiej inwestycji, dlatego zanim przystąpimy do usuwania eternitu warto sprawdzić w urzędzie gminy, czy możemy liczyć na jej wsparcie w tym zakresie.

Bezpieczna alternatywa

Wymiana dachu eternitowego na dach bezpieczny dla zdrowia i przyjazny dla środowiska, choć jest procesem skomplikowanym i czasochłonnym, nie musi być wcale trudna. Ważne, aby zlecić to profesjonalnej firmie. Pomocą i radą odnośnie realizacji takiego projektu służą nie tylko gminy, ale również sami producenci pokryć dachowych. EuroFala to bardzo dobra alternatywa dla starych dachów. Dzięki zastosowaniu tej płyty falistej z włókno-cementu nasze koszty wymiany dachu będą mniejsze. System dachowy EuroFala został tak zaprojektowany, aby jego wykorzystanie w takich przypadkach było optymalne. Dlatego posiada podobne formaty, kształty oraz profile, które idealnie pasują na wymianę pokryć starego typu.

Im szybciej, tym lepiej

Rok 2032, w którym azbest ma zniknąć z dachów nie wydaje się już tak odległy, zatem specjaliści słusznie  alarmują, że tempo jego usuwania jest zdecydowanie zbyt niskie. Jeżeli utrzyma się na podobnym poziomie, to nie ma szans na zrealizowanie programu. Gdy zatem podjęliśmy decyzję o wymianie dachu, warto przyjrzeć się bliżej dostępnym na rynku pokryciom dachowym, a w szczególności tym z włókno-cementu i wybrać produkt odpowiadający naszym oczekiwaniom. Nie odwlekajmy tych prac na ostatnią chwilę, tym bardziej, iż zgodnie z obowiązującym programem, koszt usuwania azbestu będzie wyższy w kolejnych latach.

Więcej o eternicie: https://budujodpowiedzialnie.pl/blog/eternit-dlaczego-wzbudza-tyle-kontrowersji/

O włókno-cemencie znajdziesz tutaj: https://budujodpowiedzialnie.pl/blog/wlasciwosci-wlokno-cementu/

Po więcej inspiracji wejdź na www.cembrit.pl