„Koń jaki jest, każdy widzi” ta maksyma Bernarda Chmielowskiego dziś oznacza coś oczywistego, o czym nie warto nawet dyskutować. Jednak warto się trochę głębiej zastanowić, co jest niezbędne, aby zapewnić koniom prawidłowy rozwój i dobrą kondycję psychiczną. Warto zadbać o dobrostan koni!

O tym, że koń potrzebuje szczególnych warunków do prawidłowego wzrostu i rozwoju bardzo dobrze wiedzą hodowcy. To oni z troską dbają o te dostojne zwierzęta.

Barbara Urban właścicielka Urban Equestrian wyjaśniła, jakie warunki powinny być spełnione, aby konie w naszej stajni były szczęśliwe.

Czego potrzebują konie, aby prawidłowo się rozwijać? Jak opisałaby Pani dobrostan w odniesieniu do koni?

Na to pytanie można odpowiedzieć biorąc pod uwagę wiele aspektów.

W uwzględnieniu dobrostanu koni trzeba pamiętać nie tylko o rozwoju fizycznym, ale również psychicznym.

Przede wszystkim do prawidłowego rozwoju zarówno fizycznego jak i psychicznego potrzebny jest dostęp do swobodnego, niewymuszonego ruchu – nic innego jak dostęp do pastwiska/ padoku. Słowo niewymuszony jest tu kluczowe. Zapewnienie koniowi nieograniczonego dostępu jest marzeniem. Jeśli jednak mówimy o chowie wolno wybiegowym podstawą jest zapewnienie koniom dachu nad głową – osłony przed niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi, przede wszystkim wiatrem oraz deszczem, a latem upalnym słońcem.

Po drugie zapewnienie mu towarzystwa tego samego gatunku. Koń jest zwierzęciem stadnym i należy zapewnić mu towarzystwo oraz pozwolić na interakcje z innymi końmi, z którymi buduje on więź.

Następnym kluczowym punktem jest odpowiednie żywienie. W powiedzeniu „Zdrowy jak koń” niewiele jest prawdy. Dieta konia powinna być odpowiednio zbilansowana. Należy brać pod uwagę jego wiek, płeć oraz ewentualne problemy zdrowotne a także to, w jaki sposób jest on użytkowany. W naturze konie wędrowały w poszukiwaniu pożywienia, udomowione, zdane tylko na człowieka, potrzebują poza paszą podstawową wielu suplementów i dodatków zawierających składniki mineralne. Pomijam nieograniczony dostęp do wody.  Zimą natomiast na pastwiskach potrzebne są wiaty zapewniające dostęp do siana.

Poza tym – opieka kowala – regularne werkowanie kopyt przez specjalistę, odrobaczanie, szczepienie minimum 3 razy w roku, a w przypadku koni użytkowanych wierzchowo – odpowiednio dopasowany sprzęt.

Jakie warunki bytowe należy zapewnić koniom? Jaka jest idealna temperatura, wilgotność, poziom hałasu, liczba m² przypadająca na jednego konia, ilość słońca, itp.? Co jest jeszcze ważne dla koni? A co jest najważniejsze?

Jest wiele norm, które należy spełnić planując budowę stajni, należy pamiętać by koniom zapewnić optymalne, a nie tylko minimalne warunki.

Temperatura w stajni nie powinna być niższa niż 5°C, ani wyższa niż 28°C – optymalna to 5-10°C. Wilgotność natomiast nie powinna być większa niż 80%. Jeśli chodzi o hałas to nie powinno się narażać konia zbyt często na hałas wyższy niż 65dBA. Ważne jest też odpowiednie stężenie gazów, nie może być ono wyższe niż:

  • CO₂ 3.000ppm
  • H₂S 5ppm
  • NH₃ 20ppm

Dlatego należy zapewnić odpowiednią wentylacje w pomieszczeniach inwentarskich tj. wymianę powietrza dwukrotnie w ciągu godziny. Jednak prędkość przepływu powietrza nie może przekraczać 0.3 m/s. Nie można doprowadzać do przeciągów – konie nie lubią przeciągów i są na nie bardzo wrażliwe!

Bardzo ważna jest wielkość boksów (nie będę wchodzić w inne systemy utrzymania tj. stanowiska czy biegalnie). Boks powinien być dostosowany do wielkości konia, biorąc pod uwagę wysokość w kłębie oraz długość ciała tj. skośną długość tułowia. Biorąc pod uwagę dobrostan koni musimy pamiętać, że najlepiej odpoczywają podczas snu głębokiego a tokowy ma miejsce, gdy koń jest rozciągnięty na boku ciała. Minimalne normy, które należy spełnić uwzględniają również płeć. Najbardziej uniwersalny jest boks o wymiarach 3x4m.

Tak samo ważne jak wielkość boksu jest jego oświetlenie, a w zasadzie dostęp do światła naturalnego. Każdy boks powinien być wyposażony w okno.  Okno powinno być najlepiej okratowane (zabezpieczone przed wybiciem) na wysokości 2.2-2.5m, uchylne – najlepiej umożliwiające koniowi wyglądanie na zewnątrz. Każdy boks powinien być oczywiście wyposażony w żłób i poidło. Wszystkie ostre elementy i kanty – zaokrąglone.

Z czego powinna być zbudowana stajnia i pomieszczenia, w których przebywają konie? Jakie materiały sprzyjają spokojnej egzystencji koni, a jakie ją zakłócają?

Ściany boksu mogą być wykonane z:

  • drewna – min 4cm szerokości, osadzone w ramie, pod kątem minimalizującym ryzyko przebicia w razie kopnięcia i spowodowania poważnych uszkodzeń w ciele konia. Ja sama miałam kiedyś bardzo przykrą sytuację – wstawiłam klacz do nowej stajni, zaczęła wąchać się z koniem obok – coś nie podpasowało i strzeliła z zadu w ściankę działową – wykonaną z desek za cienkich. Nogi przeszły na wylot. Można sobie wyobrazić, co się wydarzyło – skóra ścignięta płatami z nóg, pocięte nogi, pełno kawałów drewna…;
  • masy plastycznej – oporne na wyłamanie jednak stosunkowo drogie;
  • betonu – należy jednak pamiętać, że wszystko powinno być wykończone gładko, tak aby koń się nie obcierał.

Ściany pełne min. do wysokości 1.4m następnie drobno okratowane – tak, by nie zmieściło się kopyto – konie czasami się wspinają i mogą oprzeć nogi. Jeśli odstępy są za duże noga może się zaklinować. Ściany pełne od podłogi nie pozwalają znowuż koniom na obserwowanie się, powodując nudę. Ma to bardzo zły wpływ na psychikę konia. Konie również wpadają w depresję.

Czasami boksy wykonane z drewna, jeśli nie są obramowane, prowokują konie do obgryzania. Jest to rzecz naturalna, jednak może prowadzić do złych nawyków czy nawet wyłakowści (łykania powietrza) spowodowanego nudą. Należy pamiętać o wszystkich normach.

Nie wspomniałam jeszcze o matach podłogowych – najlepiej gumowych czy wykonanych z drewnianych bloczków – opcji jest wiele, wiele bardzo drogich – trzeba też pamiętać o gnoju…

Ważne jest, żeby nie były betonowe – te są za twarde dla konia, mogą powodować urazy kończyn, obtarcia, a zimą idzie bardziej chłód po nogach.

Dach oczywiście taki, żeby był bezpieczny, żeby nie zbierał się śnieg. Dobrze też jest, jak nie dudni. No i oczywiście nie może się nagrzewać.

Materiały – przede wszystkim zapewniające bezpieczeństwo, odpowiednią temperaturę, ale także chroniące przed hałasem czy echem. Należy pamiętać, że koń to zwierzę z natury uciekające. Naturalne jest, że boi się nagłych hałasów, których źródła nie może zlokalizować. Jeśli wykonamy stajnie z materiałów mało stabilnych i co chwila coś będzie im stukać nad uchem, mogą być nerwowe, nie zdolne do snu głębokiego – koń kładzie się tylko, jeśli czuje się w 100% bezpieczny. A stajnia powinna być jego azylem.

Na co należy zwrócić szczególną uwagę, jeśli chodzi o budynki, w których przebywają konie?

Przede wszystkim powinny być zaprojektowane z myślą o bezpieczeństwie. Jak mówiłam wcześniej – naturalną i pierwszą reakcją obronną konia jest ucieczka. Marzeniem jest stajnia, która zapewnia koniom swobodne wyjście na padoki.

Jakie materiały wybrałaby Pani do budowy/remontu własnej stajni?

Planuję aktualnie budowę własnej stajni i poszukuję dobrych jakościowo materiałów, które zapewnią moim koniom odpowiednie warunki i komfort.

Pani Barbara rozważa wybór EuroFali, jako systemu pokrycia dachowego dla swojej stajni. Jeśli zdecyduje się na to rozwiązanie, wrócimy zapytać o szczegóły dotyczące użytkowania.

Więcej właściwości płyt z włókno-cementu na https://budujodpowiedzialnie.pl/blog/wlasciwosci-wlokno-cementu/

Po więcej inspiracji wejdź na www.cembrit.pl